Η Φάλαινα και το Σκοτάδι της Αγάπης

 Η Φάλαινα και το Σκοτάδι της Αγάπης

Όταν το ανθρώπινο βάρος γίνεται μήτρα λύτρωσης και το θέατρο επιστρέφει στην ουσία του. 

 

Η παράσταση του έργου Η Φάλαινα αποκαλύπτει με έναν λιτό και βαθιά ανθρώπινο τρόπο τις πληγές που αφήνει η αγάπη όταν μετατρέπεται σε αδιέξοδο. Ο θυμός, ο πόνος και η καταστροφή συνυπάρχουν με μια τρυφερότητα που δεν σβήνει, όσο κι αν έχει συνθλιβεί από λάθη, σιωπές και αποξένωση. Ο Samuel D. Hunter στέκεται με κατανόηση απέναντι στις «χαμένες» υπάρξεις του, και αυτή η στάση διαπέρασε το σκηνικό γεγονός.

Υπήρξαν κάποιες εξαιρετικές ερμηνείες, με αποκορύφωμα τη συνάντηση του Τσάρλι με τη γυναίκα του – μια σκηνή καθηλωτική, βαθιά αληθινή, που έδωσε υπόσταση σε όλο το έργο. Εκεί φάνηκε η ουσία: δύο σώματα, δύο φωνές, δύο πληγές που ακουμπούν η μία πάνω στην άλλη και, έστω και για λίγο, μετατρέπουν το βάρος σε αλήθεια.

Το σκηνικό, ικανοποιητικό στην απλότητά του, γινόταν ανάγλυφο χάρη στους επιδέξιους φωτισμούς της Μελίνας Μάσχα. Ωστόσο, οι προβολές και οι ηχογραφήσεις αποδυνάμωναν αντί να ενισχύουν, λειτουργώντας περισσότερο ως θόρυβος παρά ως οργανικό στοιχείο της παράστασης. Το ίδιο ισχύει και για τα προσθετικά: ειδικά τα χέρια, που δεν έπειθαν. Ήταν το μοναδικό μειονέκτημα σε μια κατά τα άλλα άρτια παράσταση. Γιατί όταν ένα έργο έχει καλό κείμενο και καλές ερμηνείες, δεν χρειάζεται τίποτε άλλο· η υπερφόρτωση το μόνο που καταφέρνει είναι να μειώνει τη δύναμή του.

 

Αρχέτυπα και μνήμη αναδύθηκαν μέσα από τον Τσάρλι, που ενσάρκωνε ο ίδιος το «κήτος» του Ιωνά: ένα σώμα-φυλακή που τον καταβροχθίζει, αλλά ταυτόχρονα γίνεται ο χώρος της λύτρωσης. Η φάλαινα, όπως στον Hunter, φέρει το βάρος του ασυνείδητου, των ενοχών και της αγάπης που δεν έπαψε να υπάρχει μέσα στον πόνο. Μέσα από τη σκηνική αναμέτρηση με αυτό το βάρος, η παράσταση έφτασε στο αρχέγονο μοτίβο: την κάθοδο στο σκοτάδι και την αναγέννηση μέσα από την αλήθεια.

Παρά τις αδυναμίες, η παράσταση με άγγιξε γιατί προσέφερε αυθεντικές στιγμές, χωρίς επιτήδευση. Εκεί, μέσα στην αλήθεια της συνάντησης και στο σκοτάδι του πόνου, αναδύθηκε η τρυφερότητα που κάνει την Φάλαινα να ξεπερνά τα όρια ενός δράματος για την απώλεια και να μετατρέπεται σε έργο για την ανθρώπινη δυνατότητα να αγαπάμε, ακόμη και όταν έχουμε πληγώσει βαθιά. 

Έλενα Σταματοπούλου