Οι Δελφίνοι ή Καζιμίρ και Φιλιντόρ ή πολιτική αλληγορία της επιτελεσμένης κενότητας
Οι Δελφίνοι ή Καζιμίρ και Φιλιντόρ ή πολιτική αλληγορία της επιτελεσμένης κενότητας
Πίσω από μια σκηνή που ανασαίνει χρόνο και βελούδο, το ΚΘΒΕ παρουσιάζει το Οι Δελφίνοι ή Καζιμίρ και Φιλιντόρ, μια θεατρική παρτίδα χωρίς σκακιέρα, σε κείμενο και σκηνοθεσία του Θωμά Μοσχόπουλου. Ένας μικρός Beckett, made in Greece – χωρίς μεταφυσικές προσδοκίες, χωρίς σωτηριολογικές εξόδους. Μια θεατρική κατασκευή από αναμονή, επανάληψη και σιωπηλό παραλογισμό.
Οι δύο Δελφίνοι, Καζιμίρ και Φιλιντόρ, περιμένουν. Δεν συγκρούονται – συνομιλούν. Δεν μάχονται – εξαντλούνται. Ο αγώνας για την εξουσία δεν είναι εδώ μια δυναμική κλιμάκωσης αλλά μια επιτελεσμένη παύση. Ένα loop. Ένα glitch στο σύστημα. Κι ο μόνος σταθερός είναι ο υπηρέτης. Παρών, ακούραστος, υπενθυμιστικός. Το μέσο γίνεται σκοπός.
Η γλώσσα, παιγνιώδης και αδιέξοδη, χτίζει έναν τοίχο ανάμεσα στους χαρακτήρες. Μιλούν για να επικοινωνήσουν, και η ίδια η γλώσσα τους προδίδει. Όπως στον Beckett, ο λόγος γίνεται λαβύρινθος και ο χρόνος εσωτερικός: ένα ρολόι που χτυπά λάθος. Ένας θρόνος που δεν πρόκειται να γεμίσει.
Όντας βαθιά μπεκετική, όπως έχω ήδη πει, η παράσταση με άγγιξε. Μετέφερε την αγωνία του τίποτα με ακρίβεια και ποίηση. Ξεχωριστοί, βαθιά απολαυστικοί, οι Δημήτρης Ναζίρης και Έφη Σταμούλη, δύο ηθοποιοί που κουβαλούν μέσα τους την ιστορία του θεάτρου της πόλης. Από την Πειραματική Σκηνή της Τέχνης μέχρι σήμερα, η ερμηνεία τους είναι μείγμα ωριμότητας και δημιουργικής ελευθερίας. Βλέποντας τη Σταμούλη στη σκηνή, τη θυμήθηκα σαν Πουκ στο Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας και Ιφιγένεια στο Τέλος των Ατρειδών, όταν έφηβη μαθήτρια παρακολούθησα τις πρώτες μου παραστάσεις στο θέατρο Αμαλία, μαθαίνοντας ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε στην πόλη μας, το θέατρο που θέλουμε με τους δικούς μας όρους. Και η ανάμνηση αυτή, με συγκίνησε.
Ο νεαρός Στέλιος Χρυσαφίδης ως υπηρέτης: καθαρός, εσωτερικός, με παρουσία που δεν φωνάζει αλλά διαποτίζει. Ένας ηθοποιός που αγαπά την έρευνα και την ακρίβεια.
Κι όμως, το φινάλε με τα πρόσωπα-λεπτοδείκτες που μετατρέπονται σε δελφίνια, με απομάκρυνε. Όχι επειδή δεν ήταν σκηνικά εύστοχο, αλλά επειδή αισθάνθηκα πως προδίδεται η πυκνότητα της μινιμαλιστικής φόρμας. Ίσως ο ίδιος ο συγγραφέας μας κλείνει το μάτι:
"Θέλατε εντυπωσιασμό; Πάρτε τον. Δείτε πόσο άδειος είναι."
Και πράγματι, ο εντυπωσιασμός έχει γίνει ανάγκη της εποχής, ακόμα και στις πιο αδύναμες ώρες της.
Ο θρόνος ως άδειο σημείο: μια θεατρολογική ανάγνωση
Οι Δελφίνοι λειτουργούν ως πολιτική αλληγορία της επιτελεσμένης κενότητας. Η εξουσία εδώ δεν είναι ένα διακύβευμα, αλλά μια επίφαση δομής. Οι δύο υποψήφιοι δεν παλεύουν για την κυριαρχία· παγιδεύονται σε έναν θεατρικό μηχανισμό αναμονής χωρίς επιβεβαίωση, σε μια σκηνική οικονομία όπου η αναβολή είναι η μόνη σταθερά.
Ο υπηρέτης – ο μόνος που δεν συμμετέχει στη διεκδίκηση – αναδεικνύεται τελικά νικητής. Αυτός που «δεν είναι μέσα στο έργο», καταλαμβάνει το κέντρο του. Η εξουσία δεν κερδίζεται· παραχωρείται μέσα από τον μηχανισμό της ίδιας της απουσίας.
Η παράσταση εγγράφεται έτσι στο μετα-μπεκετικό παράδοξο όπου ο θρόνος είναι παρών αλλά ποτέ ενεργοποιημένος. Ό,τι απομένει, είναι η κενότητα που ασκείται σαν ρόλος. Σαν αόρατη πολιτική. Σαν κουρασμένη επανάληψη.
Η γλώσσα υπονομεύει. Η δράση ματαιώνεται. Το φαντασιακό της εξουσίας γίνεται σουρεαλιστικό σχήμα κίνησης, δελφίνια που καταδύονται σε σκηνές μνήμης. Το έργο ακυρώνει κάθε προσδοκία λύτρωσης, και το κάνει με ακρίβεια, ειρωνεία, και απόλυτο έλεγχο των θεατρικών του εργαλείων.
Ένα έργο που αρνείται να απαντήσει. Και γι' αυτό μας αφορά.
Ένα σενάριο του τίποτα – και μια πρόβα γενικής για τη δημοκρατία του αύριο.
Έλενα Σταματοπούλου
Comments
Post a Comment