Όταν χαμήλωσε ο ουρανός του Μιχαήλ Άνθη: Δεν φώναξε. Και γι’ αυτό άκουσα.

 Όταν χαμήλωσε ο ουρανός του Μιχαήλ Άνθη
μια κριτική για την ενσυναίσθηση που έγινε σκηνική πράξη

Δεν συμβαίνει συχνά να φεύγεις από μια παράσταση με μάτια δακρυσμένα – όχι από ευσυγκινησία ή νοσταλγία, αλλά από εκείνη τη σπάνια, σιωπηλή αναγνώριση πως κάτι αληθινό συνέβη μπροστά σου. Κάτι που δεν φώναξε, δεν εντυπωσίασε, δεν σε χειραγώγησε. Κάτι που απλώς στάθηκε. Και σε είδε. Και το είδες.

Όταν χαμήλωσε ο ουρανός του Μιχαήλ Άνθη σε σκηνοθεσία Γιώργου Κιουρτσίδη είναι μια τέτοια πράξη.

Τη συνιστώ ανεπιφύλακτα γιατί σμιλεύτηκε πάνω σε δύο αξίες που σπανίζουν: ενσυναίσθηση και συμπόνια. Χωρίς να τις κηρύσσει. Τις ενσαρκώνει.

Είναι το δεύτερο έργο του Άνθη που βλέπω, μετά τα Άγουρα Κεράσια, και νιώθω σχεδόν ενοχή που δεν είχα βρει τον δρόμο προς τα κείμενά του νωρίτερα. Ο λόγος του στιβαρός, εσωτερικά συνεπής, ρυθμικά αλάνθαστος, με βάθος και ειλικρίνεια που δεν προσποιείται. Δεν προσφέρει εύκολες απαντήσεις, δεν ναρκώνει. Σε ταρακουνά.

Και εδώ, όπως και στα Άγουρα Κεράσια, ένιωσα σωματικά την ένταση. Μπήκε μέσα στο στομάχι μου και κάθισε εκεί. Όχι με τρόμο, αλλά με εκείνη την αδιόρατη πίεση που νιώθεις όταν κάτι σου ζητάει να σταθείς απέναντί του, να το κοιτάξεις κατάματα. Να το αντιμετωπίσεις. Να μη φύγεις.

Ο Κιουρτσίδης έκανε αυτό που κάνει ένας καλός σκηνοθέτης όταν έχει στα χέρια του ένα δυνατό κείμενο: υποχώρησε. Έδωσε χώρο. Και οι ηθοποιοί του, χωρίς μικρόφωνα, με σωστή ενεργειακή απεύθυνση, κράτησαν αυτόν τον χώρο ζωντανό. Αδιαμεσολάβητο. Το σώμα τους, η φωνή τους, η παρουσία τους. Τίποτε άλλο.

Το σκηνικό, τα κοστούμια, οι φωτισμοί – όλα εκεί, διακριτικά, λιτά, σε απόλυτη αρμονία με τη ραχοκοκαλιά του έργου. Αφήνοντας τον λόγο να αναπνεύσει. Δεν προσπάθησαν να γίνουν «σύγχρονα». Ήταν απλώς ειλικρινή.

Μόνη ένσταση: η προβολή. Προσωπικά, θα προτιμούσα να λείπει. Η φωνή αρκούσε. Περισσότερο και από αρκετή.

Δεν είναι μια παράσταση που κραυγάζει πως είναι πολιτική. Δεν κάνει διακηρύξεις. Μα είναι. Γιατί σέβεται τον άνθρωπο. Γιατί φωτίζει το σκοτάδι όχι με καταγγελία, αλλά με ανθρωπιά. Γιατί θυμίζει τι μπορεί να συμβεί όταν κατεβαίνει ο ουρανός: όχι μόνο καταστροφή, αλλά και κάθαρση.

Δεν το περίμενα. Και χαίρομαι που διαψεύστηκα.

                                                                                                        Έλενα Σταματοπούλου