Η Ρόζα και η φαντασία της αγάπης

 Η Ρόζα και η φαντασία της αγάπης. Μια παράσταση που με σεβάστηκε.

Κριτικό σημείωμα για την παράσταση της νεοσύστατης ομάδας Διpus Άpterus που παίχτηκε στο Θέατρο Άνετον στα πλαίσια της Ανοιχτής Θεατρικής Σκηνής

Υπάρχουν κάποιες παραστάσεις που δεν παρακολουθείς απλώς. Σε παρασύρουν. Σε περιβάλλουν με τον ρυθμό τους, σε κοιτούν στα μάτια χωρίς να σε εξουσιάζουν, σε βάζουν στον κόσμο τους με γενναιοδωρία και λεπτότητα. Η Ρόζα της νεοσύστατης ομάδας Διpus Άpterus είναι μια τέτοια παράσταση.

Εμπνευσμένη από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Maurice Pons, η παράσταση καταθέτει μια βαθιά πολιτισμική και ποιητική πρόταση. Με πρωταγωνιστές τους Σωτήρη Ρουμελιώτη, Ιωάννη Καμπούρη, Ανδρομάχη Μπάρδη και Γιώργο Κωνσταντίνου — τέσσερις νέους καλλιτέχνες με εξαιρετική ευαισθησία και θεατρικό όραμα — η ομάδα καταφέρνει να δημιουργήσει μια εμπειρία που αποπνέει ενέργεια, εσωτερική συνοχή και σεβασμό προς τον θεατή.

Το εικαστικό σύμπαν που δημιούργησε η Νίκη Αγγελίδου είναι απλώς καταπληκτικό. Στηρίζει και αναδεικνύει τον κόσμο της παράστασης, με λιτότητα και ευρηματικότητα. Χτίζει τον τόπο της Ρόζας όχι ως σκηνικό, αλλά ως περιβάλλον εμπειρίας — ένα τοπίο ταυτόχρονα ονειρικό και απειλητικό, όπως ακριβώς και το μυθιστόρημα.

Το πιο πολύτιμο, ίσως, στοιχείο της παράστασης είναι το πώς σέβεται τον θεατή. Δεν σου λέει τι να σκεφτείς, δεν σου σερβίρει συμβολισμούς, δεν επιβάλλει νοήματα. Σε εμπιστεύεται. Ακονίζει τις αισθήσεις σου, πυροδοτεί σκέψεις, αφήνει χώρο στις δικές σου συμπαραδηλώσεις. Και αυτό είναι, κατά τη γνώμη μου, η πιο ουσιαστική λειτουργία της τέχνης: να σου ανοίγει τη φαντασία, όχι να τη χειραγωγεί.

Η Ρόζα εδώ δεν είναι απλώς ένας χαρακτήρας ή μια αλληγορία. Είναι κάθε ιδανικό που μπορεί να σε βγάλει από τον ζόφο του κομφορμισμού και της εξουσιαστικής τάξης. Είναι το απρόβλεπτο, το μαγικό, το ανατρεπτικό. Και το υπέροχο είναι ότι η ομάδα δεν έχει ανάγκη να σου το πει. Σου το δείχνει — με χιούμορ, ποίηση, ρυθμό και ευφυΐα.

Για μένα, η Ρόζα είναι ένα ιδανικό σύνδεσης βασισμένο στην αγάπη. Ένας τρόπος να ξεπεράσουμε τη δυστυχία που τρώει τα σωθικά μας. Θα μπορούσα κάποτε να δω τη Ρόζα ως το όραμα της κοινωνικής απελευθέρωσης, τη Ρόζα Λούξεμπουργκ, την πολιτική ιδεολογία που θα λύσει όλα τα προβλήματα. Όχι πια. Για μένα, η Ρόζα είναι η αγάπη που φέρουμε μέσα μας και πρέπει να εκπέμψουμε κι έξω μας. Και η παράσταση αυτή με άφησε ελεύθερη να φανταστώ τη δική μου Ρόζα. Και αυτό την κάνει τόσο όμορφη. Και σημαντική.

Γέλασα, συγκινήθηκα, σκέφτηκα. Αλλά κυρίως, συνδέθηκα. Αυτή είναι η λέξη που κρατάω. Σε μια εποχή που κυριαρχεί η αποσύνδεση, η ομάδα Διpus Άpterus έστησε μια παράσταση που θυμίζει πόσο πολιτική πράξη είναι το να δρας μαζί. Και να καλείς το κοινό, όχι ως παραλήπτη, αλλά ως συνοδοιπόρο.

Μακάρι αυτή η πόλη να μπορέσει να κρατήσει τέτοιο καλλιτεχνικό δυναμικό. Μακάρι να μη χρειαστεί να μεταναστεύσουν — για άλλη μια φορά — τα πιο φρέσκα, γενναία και συλλογικά μυαλά προς το αθηναϊκό κέντρο. Γιατί εδώ γεννιούνται πράγματα. Και αξίζουν χώρο, φροντίδα και αναγνώριση.

Η Ρόζα άνθισε. Ελπίζω να συνεχίσει να ανθίζει. Όπου κι αν πάει. Γιατί έχει πολύ δρόμο ακόμα.

Έλενα Σταματοπούλου