Posts

Περιμένοντας τον Γκοντό — μια παράσταση χωρίς αναμονή

Image
  Στο θέατρο του Μπέκετ, το τίποτα είναι πάντα κάτι. Όταν όμως η σκηνή δεν ανασαίνει, ούτε το τίποτα δεν έχει πια βάρος. Περιμένοντας τον Γκοντό — μια παράσταση χωρίς αναμονή    Ο έρωτάς μου για τον Σάμιουελ Μπέκετ ξεκινά από την εφηβεία. Από τότε που κατάλαβα ότι η σιωπή μπορεί να είναι πιο εκρηκτική από την κραυγή. Στην πολύχρονη πορεία μου στα μονοπάτια της καλλιτεχνικής δημιουργίας, συνομίλησα πολλές φορές μαζί του. Πάντα ερωτευμένη.  Και γι’ αυτό, σπάνια συνδέομαι με παραστάσεις που δεν ακολουθούν τις σκηνικές του οδηγίες — το κείμενο, τον ρυθμό, την ακρίβεια του κενού. Η μεταφορά του Περιμένοντας τον Γκοντό από τον Θόδωρο Τερζόπουλο ( Emilia Romagna Teatro , ΕΜΣ) περιόρισε επικίνδυνα αυτό το εύρος. Το κείμενο πετσοκόπηκε, ο διάλογος —αυτός ο αιώνιος καθρέφτης της ματαιότητας— συρρικνώθηκε. Ο λόγος του Μπέκετ εγκλωβίστηκε σε μια εικαστική φόρμα με κάποιο αισθητικό ενδιαφέρον, αλλά χωρίς ουσία. Οι σταυροί και οι ψαλμωδίες στένεψαν τον ορίζοντα του έργου, μετα...

Η Φάλαινα και το Σκοτάδι της Αγάπης

Image
 Η Φάλαινα και το Σκοτάδι της Αγάπης Όταν το ανθρώπινο βάρος γίνεται μήτρα λύτρωσης και το θέατρο επιστρέφει στην ουσία του.     Η παράσταση του έργου Η Φάλαινα αποκαλύπτει με έναν λιτό και βαθιά ανθρώπινο τρόπο τις πληγές που αφήνει η αγάπη όταν μετατρέπεται σε αδιέξοδο. Ο θυμός, ο πόνος και η καταστροφή συνυπάρχουν με μια τρυφερότητα που δεν σβήνει, όσο κι αν έχει συνθλιβεί από λάθη, σιωπές και αποξένωση. Ο Samuel D. Hunter στέκεται με κατανόηση απέναντι στις «χαμένες» υπάρξεις του, και αυτή η στάση διαπέρασε το σκηνικό γεγονός. Υπήρξαν κάποιες εξαιρετικές ερμηνείες, με αποκορύφωμα τη συνάντηση του Τσάρλι με τη γυναίκα του – μια σκηνή καθηλωτική, βαθιά αληθινή, που έδωσε υπόσταση σε όλο το έργο. Εκεί φάνηκε η ουσία: δύο σώματα, δύο φωνές, δύο πληγές που ακουμπούν η μία πάνω στην άλλη και, έστω και για λίγο, μετατρέπουν το βάρος σε αλήθεια. Το σκηνικό, ικανοποιητικό στην απλότητά του, γινόταν ανάγλυφο χάρη στους επιδέξιους φωτισμούς της Μελίνας Μάσχα. Ωστόσο, οι προβο...

«Μια άλλη Θήβα» --Η αναπαράσταση και οι μεταμορφώσεις της ταυτότητας

Image
  Κριτικό σημείωμα: «Μια άλλη Θήβα» – Θέατρο του Νέου Κόσμου   To έργο Αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της σύγχρονης μεταδραματικής γραφής που διαλέγεται ανοιχτά με τον μύθο και την ιστορία. Η αφετηρία του έργου –η πατροκτονία ενός νεαρού άνδρα και η απόπειρα ενός συγγραφέα να τη μετουσιώσει σε θεατρικό υλικό– συνδέεται ευθέως με την τραγική παράδοση της Θήβας και τον Οιδίποδα, αλλά ταυτόχρονα συνομιλεί με τη σύγχρονη ψυχαναλυτική και κοινωνιολογική σκέψη γύρω από τη βία, την ανδρική ταυτότητα και τη λειτουργία του πατρικού νόμου. Το δίπολο συγγραφέας–κρατούμενος και η μετέπειτα εισαγωγή του ηθοποιού που υποδύεται τον κρατούμενο συγκροτούν ένα πολύπλοκο παιχνίδι επιπέδων: πραγματικό–μυθοπλαστικό, βιωματικό–αναπαραστατικό. Αυτή η τριπλή διάσταση αναδεικνύει την ίδια τη θεατρική πράξη ως διαδικασία αναστοχασμού πάνω στην αλήθεια και την αναπαράσταση. Το θέατρο εδώ δεν λειτουργεί απλώς ως καθρέφτης της πραγματικότητας αλλά ως εργαλείο κριτικής και αποδόμησης της.    Η π...

«ζ-η-θ ο ξένος» που δεν ήρθε ποτέ

Image
  «ζ-η-θ ο ξένος» που δεν ήρθε ποτέ μια κριτική για την αποτυχία της δραματοποίησης του Ομήρου   Η παράσταση ζ-η-θ ο ξένος σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού επιχείρησε να δραματοποιήσει τρεις ραψωδίες της Οδύσσειας . Το εγχείρημα αυτό ανέδειξε, με τρόπο εύγλωττο, την ιδιαιτερότητα των ομηρικών επών: οι αρχαίοι, που δεν τα μετέφεραν ποτέ αυτούσια στο θέατρο, φαίνεται πως γνώριζαν τις δυσκολίες μιας τέτοιας μεταγραφής. Σε μια εποχή όπου η αφήγηση βρίσκεται σε κρίση – όπως υπογραμμίζει και ο Μπιουνγκ-Τσουλ Χαν στο βιβλίο του Η κρίση της αφήγησης – το πρόβλημα γίνεται ακόμη πιο εμφανές. Ο Χαν σημειώνει ότι η σύγχρονη εμπειρία έχει κατακερματιστεί σε μεμονωμένα, βραχύβια επεισόδια, που στερούνται αρχής, μέσης και τέλους. Η αφήγηση, που άλλοτε προσέφερε δομή, νόημα και συνέχεια, καταρρέει μέσα σε έναν καταιγισμό αποσπασματικών εικόνων και πληροφοριών. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η δραματοποίηση των ομηρικών ραψωδιών απαιτεί ακόμη μεγαλύτερη συνοχή και δραματουργική ακρίβεια – στοιχ...

Ο Κύκλος των Χαμένων Ποιητών: ανάμεσα στη μνήμη και την παρούσα στιγμή

Image
  Ο Κύκλος των Χαμένων Ποιητών : ανάμεσα στη μνήμη και την παρούσα στιγμή Υπάρχουν έργα που δεν παρακολουθούμε απλώς∙ τα κουβαλάμε μέσα μας. Για εμάς που ήμασταν έφηβα τέλη της δεκαετίας του '80 και αρχές της δεκαετίας του ’90, ο Κύκλος των Χαμένων Ποιητών δεν ήταν απλώς μια ταινία. Ήταν μανιφέστο. Ήταν κάλεσμα. Ήταν μια κραυγή: Carpe diem . Μας έμαθε να στεκόμαστε όρθια πάνω στο θρανίο της ζωής και να φωνάζουμε: O Captain, my Captain . Πώς, λοιπόν, να αποκοπεί κανείς από αυτή τη μνήμη όταν κάθε εικόνα της ταινίας είναι ριζωμένη στο είναι του; Η θεατρική μεταφορά του έργου, την οποία είδα το Σάββατο που μας πέρασε στο θέατρο «Αριστοτέλειον» (που επιβάλλεται να κάνει ανακαίνιση), αναμετρήθηκε με αυτή την ισχυρή παρακαταθήκη και κατάφερε, σε μεγάλο βαθμό, να σταθεί με σεβασμό και καθαρότητα απέναντί της. Ο Άκης Σακελλαρίου, υποδυόμενος τον Τζον Κήτινγκ, δεν αποπειράθηκε να μιμηθεί τον Robin Williams – και ευτυχώς. Επέλεξε να δώσει στον ρόλο μια δική του ανάγνωση, πιο εσωτερική, ώ...

Οι Δελφίνοι ή Καζιμίρ και Φιλιντόρ ή πολιτική αλληγορία της επιτελεσμένης κενότητας

Image
  Οι Δελφίνοι ή Καζιμίρ και Φιλιντόρ ή πολιτική αλληγορία της επιτελεσμένης κενότητας Πίσω από μια σκηνή που ανασαίνει χρόνο και βελούδο, το ΚΘΒΕ παρουσιάζει το Οι Δελφίνοι ή Καζιμίρ και Φιλιντόρ , μια θεατρική παρτίδα χωρίς σκακιέρα, σε κείμενο και σκηνοθεσία του Θωμά Μοσχόπουλου. Ένας μικρός Beckett, made in Greece – χωρίς μεταφυσικές προσδοκίες, χωρίς σωτηριολογικές εξόδους. Μια θεατρική κατασκευή από αναμονή, επανάληψη και σιωπηλό παραλογισμό. Οι δύο Δελφίνοι, Καζιμίρ και Φιλιντόρ, περιμένουν. Δεν συγκρούονται – συνομιλούν. Δεν μάχονται – εξαντλούνται. Ο αγώνας για την εξουσία δεν είναι εδώ μια δυναμική κλιμάκωσης αλλά μια επιτελεσμένη παύση. Ένα loop. Ένα glitch στο σύστημα. Κι ο μόνος σταθερός είναι ο υπηρέτης. Παρών, ακούραστος, υπενθυμιστικός. Το μέσο γίνεται σκοπός. Η γλώσσα, παιγνιώδης και αδιέξοδη, χτίζει έναν τοίχο ανάμεσα στους χαρακτήρες. Μιλούν για να επικοινωνήσουν, και η ίδια η γλώσσα τους προδίδει. Όπως στον Beckett, ο λόγος γίνεται λαβύρινθος και ο χρόνος εσω...

Η Ρόζα και η φαντασία της αγάπης

Image
 Η Ρόζα και η φαντασία της αγάπης. Μια παράσταση που με σεβάστηκε. Κριτικό σημείωμα για την παράσταση της νεοσύστατης ομάδας Διpus Άpterus που παίχτηκε στο Θέατρο Άνετον στα πλαίσια της Ανοιχτής Θεατρικής Σκηνής Υπάρχουν κάποιες παραστάσεις που δεν παρακολουθείς απλώς. Σε παρασύρουν. Σε περιβάλλουν με τον ρυθμό τους, σε κοιτούν στα μάτια χωρίς να σε εξουσιάζουν, σε βάζουν στον κόσμο τους με γενναιοδωρία και λεπτότητα. Η Ρόζα της νεοσύστατης ομάδας Διpus Άpterus είναι μια τέτοια παράσταση. Εμπνευσμένη από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Maurice Pons , η παράσταση καταθέτει μια βαθιά πολιτισμική και ποιητική πρόταση. Με πρωταγωνιστές τους Σωτήρη Ρουμελιώτη, Ιωάννη Καμπούρη, Ανδρομάχη Μπάρδη και Γιώργο Κωνσταντίνου — τέσσερις νέους καλλιτέχνες με εξαιρετική ευαισθησία και θεατρικό όραμα — η ομάδα καταφέρνει να δημιουργήσει μια εμπειρία που αποπνέει ενέργεια, εσωτερική συνοχή και σεβασμό προς τον θεατή. Το εικαστικό σύμπαν που δημιούργησε η Νίκη Αγγελίδου είναι απλώς καταπληκτικό. Στηρ...